تابلو برق چیست؟ انواع تابلو برق صنعتی

تعریف تابلو برق:

تابلو برق، واسطی بین شبکه برق و تجهیزات الکتریکی

تابلو برق، محفظه‌ای است که تجهیزات الکتریکی مختلف را در خود جای می‌دهد. این تجهیزات، جریان برق را از شبکه برق دریافت کرده و آن را به تجهیزات الکتریکی دیگر توزیع می‌کنند.

تابلو برق در کاربردهای مختلفی استفاده می‌شود. مهمترین کاربرد آن در صنعت است. تابلو برق برای توزیع برق به تجهیزات الکتریکی، ماشین‌آلات و دستگاه‌های صنعتی استفاده می‌شود. این کار باعث می‌شود که تجهیزات الکتریکی به صورت ایمن و کارآمد به برق دسترسی داشته باشند.

در ساختمان‌ها نیز تابلو برق کاربرد دارد. در ساختمان‌ها، تابلو برق برای توزیع برق به دستگاه‌های الکتریکی مانند روشنایی، پریز، سیستم‌های HVAC و… استفاده می‌شود.

اجزای تابلو برق

تابلو برق از اجزای مختلفی تشکیل شده است. مهمترین اجزای آن عبارتند از:

• کلید و فیوز: کلیدها برای قطع و وصل جریان برق استفاده می‌شوند. فیوزها نیز برای محافظت از تجهیزات الکتریکی در برابر جریان‌های الکتریکی بالا استفاده می‌شوند.
• کنتاکتور: کنتاکتورها برای کنترل جریان برق استفاده می‌شوند.
• رله‌: رله‌ها برای کنترل تجهیزات الکتریکی از راه دور استفاده می‌شوند.
• مدارشکن‌ها: مدارشکن‌ها برای محافظت از تجهیزات الکتریکی در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه استفاده می‌شوند.
• تجهیزات اندازه‌گیری: تجهیزات اندازه‌گیری مانند آمپرمتر، ولت متر و… برای اندازه‌گیری پارامترهای الکتریکی مانند جریان، ولتاژ و توان استفاده می‌شوند.
• تجهیزات حفاظتی: تجهیزات حفاظتی مانند رله‌های حرارتی و رله‌های جریان زیاد برای محافظت از تجهیزات الکتریکی در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه استفاده می‌شوند.

انواع تابلوبرق صنعتی

تابلوبرق Metal Enclosed

تابلوبرق Metal Enclosed، متداول‌ترین نوع تابلو برق صنعتی است. این تابلوها دارای یک محفظه فلزی هستند که در داخل آن‌ها تمام تجهیزات الکتریکی شامل کلیدها، ترانس‌های جریان و ولتاژ، لوازم اندازه‌گیری، شینه‌ها و سایر تجهیزات نصب می‌شود. تابلو برق‌های Metal Enclosed به دو دسته تابلوهای Metal Clad و تابلوهای Compartment Type تقسیم می‌شوند.

تابلوبرق Metal Clad

در تابلوبرق Metal Clad، محفظه‌های مختلف به صورت جداگانه وجود دارند. این امر باعث می‌شود که در صورت ایجاد خطا در یک محفظه، سایر محفظه‌ها آسیب نبینند و دچار خطا نشوند. تابلو برق‌های Metal Clad معمولاً برای کاربردهایی که ایمنی بالا اهمیت دارد، مانند تابلو برق‌های اصلی و فرعی ساختمان‌ها و تابلو برق‌های کنترل تجهیزات حساس، استفاده می‌شوند.

تابلوبرق Compartment Type

تابلوبرق Compartment Type، نوعی دیگر از تابلو برق‌های Metal Enclosed است. در این تابلوها، برخلاف تابلو برق Metal Clad، محفظه‌ها به هم متصل هستند و از یکدیگر جدا نیستند. تابلو برق‌های Compartment Type معمولاً برای کاربردهایی که نیاز به صرفه‌جویی در فضا دارند، مانند تابلو برق‌های توزیع برق در ساختمان‌ها، استفاده می‌شوند.

تابلوبرق کشویی (Withdrawable)

تابلوبرق کشویی، نوعی تابلو برق صنعتی است که تجهیزات آن به صورت کشویی در داخل محفظه قرار می‌گیرند. این امر باعث می‌شود که دسترسی به تجهیزات برای تعمیر و نگهداری آسان‌تر شود. تابلو برق‌های کشویی برای کنترل موتورها استفاده می‌شوند.

تابلوبرق رک (Rack)

تابلوبرق رک، نوعی تابلوبرق صنعتی است که شکل محفظه آن به صورت قفسه است. تجهیزات مختلفی مانند تجهیزات کنترل، مخابراتی، اندازه‌گیری و الکترونیکی می‌توانند روی این تابلو برق نصب شوند. تابلو برق‌های رک معمولاً در مراکز داده و شبکه‌های کامپیوتری استفاده می‌شوند.

تابلوبرق Swing

تابلوبرق Swing، نوعی تابلوبرق رک است که به دلیل داشتن درب شیشه‌ای متحرک قیمت بالایی دارد. در تابلوبرق Swing پشت تجهیزات قابل مشاهده بوده و دسترسی به آن‌ها راحت است. تابلو برق‌های Swing معمولاً برای کاربردهایی که نیاز به دسترسی آسان به تجهیزات دارند، مانند تابلو برق‌های کنترل روشنایی، استفاده می‌شوند.

تابلوبرق‌ها بر اساس محل نصب به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

• تابلو برق‌های داخلی (Indoor)
• تابلو برق‌های خارجی (Outdoor)

تابلوبرق‌های داخلی

تابلو برق‌های داخلی، در داخل ساختمان‌ها و فضاهای سرپوشیده نصب می‌شوند. این تابلو برق‌ها معمولاً از جنس فلز یا پلاستیک ساخته می‌شوند و دارای درب‌های محکمی هستند که از ورود گرد و غبار و رطوبت به داخل تابلو جلوگیری می‌کنند.

تابلو برق‌های داخلی برای توزیع برق در ساختمان‌ها، کنترل تجهیزات الکتریکی و روشنایی استفاده می‌شوند.

تابلو برق‌های خارجی

تابلوبرق‌های خارجی، در خارج از ساختمان‌ها و فضاهای سرپوشیده نصب می‌شوند. این تابلو برق‌ها معمولاً از جنس فلز ساخته می‌شوند و دارای پوشش‌های محافظتی هستند که از آن‌ها در برابر عوامل محیطی مانند گرد و غبار، رطوبت، باران و آفتاب محافظت می‌کنند.

تابلو برق‌های خارجی  برای توزیع برق در شبکه‌های برق شهری، کنترل تجهیزات الکتریکی در فضای باز و روشنایی معابر استفاده می‌شوند.

تابلوبرق‌ها بر اساس ولتاژ به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند:

1. تابلوبرق فشار ضعیف (LV)
2. تابلوبرق فشار متوسط (MV)
3. تابلوبرق فشار قوی (HV)

تابلوبرق فشار ضعیف (LV)

تابلو برق‌های فشار ضعیف، تابلو برق‌هایی هستند که ولتاژ آن‌ها کمتر از 1000 ولت است. این تابلو برق‌ها معمولاً برای توزیع برق در ساختمان‌ها، کنترل تجهیزات الکتریکی و روشنایی استفاده می‌شوند.

تابلو برق‌های فشار ضعیف معمولاً از جنس فلز یا پلاستیک ساخته می‌شوند و دارای درب‌های محکمی هستند که از ورود گرد و غبار و رطوبت به داخل تابلو جلوگیری می‌کنند.

تابلوبرق فشار متوسط (MV)

تابلوبرق‌ فشار متوسط، تابلو برق‌هایی هستند که ولتاژ آن‌ها بین 1000 تا 36000 ولت است. این تابلو برق‌ها معمولاً برای توزیع برق در شبکه‌های برق شهری، کنترل تجهیزات الکتریکی بزرگ و روشنایی معابر استفاده می‌شوند.

تابلوبرق‌های فشار متوسط از جنس فلز ساخته می‌شوند و دارای پوشش‌های محافظتی هستند که از آن‌ها در برابر عوامل محیطی مانند گرد و غبار، رطوبت، باران و آفتاب محافظت می‌کنند.

تابلو برق فشار قوی (HV)

تابلو برق‌های فشار قوی، تابلو هایی هستند که ولتاژ آن‌ها بیشتر از 36000 ولت است. این تابلو برق‌ها معمولاً برای توزیع برق در شبکه‌های برق فشار قوی، کنترل تجهیزات الکتریکی حساس و روشنایی مناطق صنعتی استفاده می‌شوند.

تابلو برق‌های فشار قوی معمولاً از جنس فلز ساخته می‌شوند و دارای پوشش‌های محافظتی بسیار محکمی هستند که از آن‌ها در برابر عوامل محیطی و خطرات الکتریکی محافظت می‌کنند.

کاربردهای تابلوبرق صنعتی

توزیع برق: تابلوبرق‌های صنعتی برای توزیع برق در یک سیستم صنعتی استفاده می‌شوند. این تابلو برق‌ها برق را از منبع اصلی دریافت می‌کنند و آن را به تجهیزات الکتریکی مختلف در سیستم توزیع می‌کنند.

کنترل تجهیزات الکتریکی: تابلو برق‌های صنعتی برای کنترل تجهیزات الکتریکی در یک سیستم صنعتی استفاده می‌شوند. این تابلو برق‌ها می‌توانند برای کنترل موتورها، روشنایی، تجهیزات فرآیندی و سایر تجهیزات الکتریکی استفاده شوند.

حفاظت از تجهیزات الکتریکی: تابلو برق‌های صنعتی برای محافظت از تجهیزات الکتریکی در برابر خطرات الکتریکی استفاده می‌شوند. این تابلو برق‌ها معمولاً دارای تجهیزات حفاظتی مانند مدارشکن‌ها، فیوزها و رله‌های حفاظتی هستند.

در ادامه به معرفی برخی از کاربردهای خاص تابلو برق‌های صنعتی می‌پردازیم:

تابلوبرق کنترل موتور: این تابلوبرق کنترل موتور معمولاً دارای تجهیزاتی مانند کنتاکتورها، رله‌ها و مدارشکن‌ها است.

تابلوبرق کنترل روشنایی: تابلوبرق کنترل روشنایی  دارای تجهیزاتی مانند کلیدهای اتوماتیک، کلیدهای دیمر و مدارشکن‌ها است.

تابلوبرق کنترل فرآیند: این نوع تابلوبرق برای کنترل فرآیندهای صنعتی مانند تولید، بسته‌بندی و کنترل کیفیت استفاده می‌شود. تابلوبرق کنترل فرآیند شامل تجهیزاتی مثل کنترلرها، سنسورها و مدارشکن‌ها میباشد.